Kıl dönmesi; kıl, tüy, elbise tozu gibi yabancı cisimlerin cildi delerek cilt altında birikmesi sonucunda oluşur. Vücut bu yabancı maddeleri fark ettiğinde, etrafını zar ile kaplayarak kapsül oluşturur. Bu sayede yabancı maddeleri sınırlar ve kişinin şikâyet oluşmasını engeller. Bu nedenle hastalık, hasta tarafından kolayca fark edilmez. Ancak kapsül, sert oturma, seyahat etme, düşme veya bir yere sert çarpma gibi hareketler sonucunda hasar gördüğünde, vücut yabancı maddelerle karşı karşıya kalır. Dolayısıyla vücut, bu cisimleri eriterek tahrip etmek amacıyla sıvı salgılar. Ancak salgılanan bu sıvı yabancı maddeleri yok edemediği için akıntıya yol açar. Kılların cilt altına girmek için açtıkları yollar kapandığı için salgı doku içerisinde birikir ve bu bölgede iltihap oluşmasına sebep olur. Oluşan iltihap 2-4 gün içerisinde ilerleyerek artar, daha sonra ise şişlik meydana gelir. Normal şartlarda şikâyetlere neden olmayan kıl dönmesi, bu dönemde çok fazla ağrı yapmakla birlikte dayanılmaz bir hale gelebilir.

Dikkat edilmediği takdirde kronikleşen kıl dönmesi, cerrahi ve cerrahi dışı yöntemlerle tedavi edilmektedir. Bu rahatsızlıktan korunmanın yolu ise öncelikle kişisel hijyene özen göstermekten geçer. Son yıllarda yürütülen bazı çalışmalar, kıl dönmesinin doğuştan değil sonradan oluşan bir hastalık olduğunu göstermektedir. Daha çok saçlardan ve sırt bölgesinden dökülen serbest kıllardan dolayı bu rahatsızlık meydana gelir. İnsan kılının kenar kısımları çıkıntılıdır ve bir çam ağacına benzetilebilir. Kıllar tek yöne doğru hareket edebildiği için ucu deriye doğru hareket ettiğinde geri çıkamaz. Adeta bir matkap ucu gibi ilerleyerek deri altında kalır, yabancı cisim reaksiyonu geliştirerek şişlik meydana getirir. Şişliğin iltihaplı olmasından dolayı oluşan apse deriye açılarak rahatsızlığın kronikleşmesine ve kronik kıl dönmesine sebep olur.

Özellikle kuyruk sokumunda oluşan küçük şişlikler, kıl içeren veya içermeyen milimetrik delikler ve bu deliklerden gelen akıntı, irin veya kan iltihabın belirtileri arasında yer alır.

Kıl dönmesi rahatsızlığı, kronik kıl dönmesi, apse veya tekrarlayan kıl dönmesi olmak üzere üç şekilde meydana gelir. Kıl yuvası ağzının, dökülen deri ve ölü hücreler veya hijyene özen gösterilmemesine bağlı tıkanması ve yuvada biriken kılların bakteriyel enfeksiyonu tetiklemesi ile deri altında oluşan apse, kıl dönmesinin kendini en sık gösterdiği şeklidir. Kuyruk sokumu bölgesinde şişlik, ağrı, kızarma ve aşırı duyarlılık oluşur. Genelde kişide ateş yükselir, kanda iltihabı gösteren hücrelerde artış olur. Kronik kıl dönmesi ise apsenin kendiliğinden boşalması ya da ameliyat ile boşaltılması ile apsenin tam olarak iyileşememesi sonucunda oluşur. Hastalar ağrısız, sürekli veya aralıklı akıntıdan şikâyet ederler. Kuyruk sokumunun muayenesi esnasında hafif duyarlılığa eşlik eden bir şişlik olur ve sertlik hissedilir. Bu bölgede kıllar, ince bir alet yardımı ile kıl yuvası ağzından tutularak çıkarılır. Kompleks kıl dönmesi hastalığında ise sık apse atakları tekrarlayan bir tablo oluşur. Bazı durumlarda herhangi bir şikâyet olmazken, kimi zaman ise kuyruk sokumu bölgesinin muayenesi sırasında kıl dönmesi saptanabilir.

Apse oluşumu gözlenir gözlenmez tedavi edilmesi gereken bir durum söz konusudur. Tespit edildiğinde ilgili bir cerrah tarafından boşaltılması gerekir. Boşaltılmadığı takdirde kendiliğinden boşalır fakat bu durumda doku hasarı ilerlemiş olur. Bu, tavsiye edilmeyen bir durumdur. Boşalma işlemine antibiyotik ile başlanır fakat antibiyotik tek başına yeterli olmamaktadır. Apse kendiliğinden veya cerrahi müdahale ile boşaltıldıktan sonra 1,5-2 ay sonra kıl dönmesinin kendisi tedavi edilir. Aksi halde apse tekrarlar ve hastalık daha ileri bir seviyeye ulaşır.

Kıl dönmesi iltihabından korunmak için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:

Bu önlemler sayesinde kıl dönmesi iltihabından korunmak mümkün olabilir.